Azərbaycanın qədim və zəngin tarixə malik şəhərlərindən biri olan Gəncə, təkcə öz poeziyası və qəhrəmanları ilə deyil, həm də dini-mədəni irsi ilə seçilir. Bu irsin ən möhtəşəm nümunələrindən biri isə Gəncə İmamzadə ziyarətgah kompleksidir. Bu müqəddəs məkan yüzillərdir ki, təkcə bölgənin deyil, bütün Azərbaycanın dini və mənəvi həyatında mühüm yer tutur.

Tarixin dərin qatlarından boylanan müqəddəs məkan

Gəncə İmamzadə kompleksi VIII əsrə aid edilir və Əhli-beyt nəslindən olan bir şəxsin — 5-ci şiə imamı Məhəmməd Baqirin oğlu və ya nəvəsinin məzarı üzərində ucaldılmışdır. Bu şəxs zülm və təqiblərdən qaçaraq Gəncə torpaqlarına sığınıb, burada şəhid olmuş və həmin yerdə dəfn edilmişdir. Qısa zaman içində bu məkan müqəddəs bir ziyarət yerinə çevrilmiş, minlərlə insan tərəfindən böyük ehtiramla yad edilmişdir.

Əsrlər boyunca İmamzadə kompleksi müxtəlif tarixi dövrlərdə genişləndirilmiş və təmir olunmuşdur. Səfəvilər dövründə xüsusilə inkişaf etdirilmiş kompleks, Qacarlar dövründə də diqqətdən kənar qalmamışdır. Sovet hakimiyyəti illərində dini fəaliyyətlərə məhdudiyyətlər qoyulsa da, xalqın inancı bu müqəddəs məkanı qoruyub yaşatmışdır.

Memarlıqda zənginlik və ruhaniyyət

Gəncə İmamzadə kompleksi təkcə dini deyil, həm də memarlıq baxımından heyranedicidir. Kompleksin mərkəzində yerləşən türbə göy qübbəsi və zərif ornamentlərlə bəzədilmiş fasadı ilə diqqət çəkir. Zənburvari (arı pətəyi formasında) günbəz, İslam memarlığında nadir rast gəlinən formalarla inşa edilmişdir. Türbə ilə yanaşı, məscid, minarələr, ziyarətçilər üçün nəzərdə tutulmuş yardımlar və geniş həyət də kompleksin tərkibinə daxildir.

Bu abidə Azərbaycan memarlıq sənətinin yüksək estetik duyumunu, xalqımızın dini inanclarla bağlı bədii zövqünü əks etdirən nadir nümunələrdən biridir.

Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə həyata keçirilən abadlaşdırma işləri

2010–2016-cı illər arasında Gəncə İmamzadə kompleksində genişmiqyaslı bərpa və yenidənqurma işləri həyata keçirilmişdir. Bu işlərə Prezident İlham Əliyevin sərəncamları ilə ümumilikdə 26 milyon manat vəsait ayrılmışdır. Bərpa işləri çərçivəsində kompleksin əsas türbəsi, məscidi, minarələri və digər tikililəri əsaslı şəkildə təmir edilmiş, ətraf mühit abadlaşdırılmışdır. Əlavə olaraq, kompleksə aparan yol infrastrukturunun yenidən qurulması üçün də vəsait ayrılmışdır .

Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva da kompleksin bərpa işlərinə xüsusi diqqət göstərmişdir. Onun rəhbərliyi ilə həyata keçirilən layihələr nəticəsində kompleksin tarixi və memarlıq dəyəri qorunaraq, müasir tələblərə uyğun şəkildə yenidən qurulmuşdur .

Bu günə baxış: milli dəyərlərin yaşadılması

Müstəqil Azərbaycan dövləti tərəfindən Gəncə İmamzadə kompleksi müasir dövrdə tam bərpa edilmiş və ziyarətçilər üçün ən yüksək səviyyədə şərait yaradılmışdır. Kompleks həm yerli sakinlər, həm də xarici qonaqlar tərəfindən ziyarət olunur, burada dini mərasimlər keçirilir, dualar oxunur.

İmamzadə kompleksi bu gün təkcə dini ziyarət yeri deyil, həm də milli-mənəvi dəyərlərimizin, tarixi yaddaşımızın, xalqımızın müqəddəsə və haqqa olan sədaqətinin simvoluna çevrilmişdir.

Nəticə

Gəncə İmamzadə ziyarətgahı Azərbaycan xalqının İslam mədəniyyətinə, Əhli-beyt irsinə və tarixi irsə verdiyi önəmin parlaq nümunəsidir. Bu müqəddəs məkan, keçmişlə bu gün arasında mənəvi bir körpü kimi, gələcək nəsillərə həm dini, həm də milli kimliyi aşılamaqda davam edir.

Müəllif: Patriot News.az saytının müxbiri Fərman Əliyev